Νίκο Τοσόγκου: Ζωή και θάνατος

To Μαυσωλείο Τοσόγκου στο Νίκο του Νομού Τοτσίγκι (Νίκο Τοσόγκου/日光東照宮) είναι ίσως η καλύτερη εικονογράφηση της έκφρασης “βασιλικότερος του βασιλέως”· στην προκειμένη περίπτωση, βασιλικότερος είναι ο σογκούν Τοκουγκάουα Ιεγιάσου (1543-1616), ιδρυτής της δυναστείας που ενοποίησε την Ιαπωνία μετά από σχεδόν πέντε αιώνες εμφυλίων πολέμων και τη διοίκησε ως τη στιγμή που ο Αυτοκράτορας Μέιτζι την έφερε στον σύγχρονο κόσμο. Αν και ο ίδιος ο Ιεγιάσου δεν το είδε ποτέ όπως το βλέπουμε σήμερα, ο γιος του, Χιντετάντα και ο εγγονός του, Ιεμίτσου, φρόντισαν να μην ξεχαστεί ποτέ ποιος ήταν ο πραγματικός ηγέτης της χώρας.

Οι πύλες Καραμόν και Γιομεϊμόν, ο διάδρομος Κάιρο, η γάτα που κοιμάται και οι τρεις μαϊμούδες που υπενθυμίζουν την κομφουκιανική αρετή που στα ελληνικά έχει μεταφραστεί “άκου-βλέπε-σώπα” και που αποδίδονται στον διάσημο ξυλογλύπτη Χιντάρι Τζίνγκορο, ο τάφος του Ιεγιάσου στον λόφο με τα εκατοντάδες σκαλοπάτια και τις εκατοντάδες πανύψηλες κρυπτομέριες, η πενταόροφη παγόδα, τα πέτρινα φανάρια –όλα δημιουργούν μια εικόνα μεγαλοπρέπειας που αντισταθμίζεται από την εγγενή σιωπή του ναού-μαυσωλείου. Σίγουρα το δάσος παίζει τον ρόλο του φιλτράροντας το φως και κρατώντας τον χώρο σε μια σχεδόν μόνιμη σκιά όμως ακόμα και χωρίς αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία: εδώ βασιλεύει ο θάνατος.

Παραδόξως (ή όχι τόσο παραδόξως στην Ιαπωνία), αυτό δεν κάνει το Νίκο καταθλιπτικό, ειδικά το φθινόπωρο, όταν τα κόκκινα και χρυσά και πορτοκαλί και κίτρινα φύλλα βάζουν φωτιά στο τοπίο. Μπορεί η παροδικότητα των πάντων να παραμένει αδιαμφισβήτητη –υπάρχει προφανέστερος συμβολισμός γι αυτή από τα φθινοπωρινά φύλλα;- όμως ο συνδυασμός της φυσικής ομορφιάς που κόβει την ανάσα και των ανθρώπινων επιτευγμάτων που έχτισαν με προσοχή και αφοσίωση οι τεχνίτες που έφτιαξαν το Τοσόγκου είναι μια υπενθύμιση ότι ο συνειρμός του “παροδικού” δεν είναι αναγκαστικά το “μάταιο”. Όλα έχουν τη σημασία τους και όλα αφήνουν το στίγμα τους -πάντα και παντού.

Ο πιο εύκολος τρόπος να έρθετε στο Νίκο είναι με το Tobu-Railway Limited Express από την Ασακούσα. Το ταξίδι διαρκεί δύο ώρες. Μόλις φτάσετε στο σταθμό του Νίκο μπορείτε να πάρετε το λεωφορείο για το Τοσόγκου ή αν προτιμήσετε να περπατήσετε, η διαδρομή είναι περίπου 30 λεπτά.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ Α. ΜΗΛΙΑΡΕΣΗΣ

Δημοσιογράφος και μεταφραστής. Έχει συνεργαστεί με πλειάδα εφημερίδων, περιοδικών (τόσο του γενικού όσο και του ειδικού τύπου) και εκδοτικών οίκων και με ειδίκευση στο Ίντερνετ, τις πολεμικές τέχνες και την Ιαπωνία όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Το 2020 κυκλοφόρησε το βιβλίο του “Γράμματα από έναν αιωρούμενο κόσμο”.